OKB-ja ka akuzuar Kinën për “shkelje të rënda të të drejtave të njeriut” në një raport të shumëpritur në lidhje me akuzat për abuzim në provincën Xinjiang.
Kina i kishte kërkuar OKB-së që të mos publikonte raportin – me Pekinin që e quajti atë një “farsë” të organizuar nga fuqitë perëndimore.
Raporti vlerëson pretendimet për abuzim kundër myslimanëve ujgurë dhe pakicave të tjera etnike, të cilat Kina i mohon.
Por hetuesit thanë se ata zbuluan “prova të besueshme” të torturës që mund të përbënin “krime kundër njerëzimit”.
Ata akuzuan Kinën për përdorimin e ligjeve të paqarta të sigurisë kombëtare për të shtypur të drejtat e pakicave dhe për krijimin e “sistemeve të ndalimit arbitrar”.
Raporti, i cili u porosit nga Zyra e Komisionerit të Lartë të OKB-së për të Drejtat e Njeriut, tha se të burgosurit i ishin nënshtruar “modeleve të keqtrajtimit” që përfshinin “incidente të dhunës seksuale dhe me bazë gjinore”.
Të tjerët, thanë ata, u përballën me trajtim të detyruar mjekësor dhe “zbatim diskriminues të politikave të planifikimit familjar dhe kontrollit të lindjes”.
OKB rekomandoi që Kina të ndërmarrë menjëherë hapa për lirimin e “të gjithë individëve të privuar arbitrarisht nga liria” dhe sugjeroi që disa nga veprimet e Pekinit mund të përbëjnë “kryerje të krimeve ndërkombëtare, përfshirë krimet kundër njerëzimit”.
Ndërsa OKB-ja tha se nuk mund të ishte e sigurt se sa njerëz janë mbajtur nga qeveria, grupet e të drejtave të njeriut vlerësojnë se më shumë se një milion njerëz janë ndaluar në kampet në rajonin Xinjiang, në Kinën veriperëndimore.
Kongresi Botëror Ujgur, një grup ombrellë që përfaqëson rreth 60 organizata, e mirëpriti raportin dhe kërkoi një përgjigje të shpejtë ndërkombëtare.
“Ky është një ndryshim i lojës për përgjigjen ndërkombëtare ndaj krizës ujgure”, tha Drejtori Ekzekutiv i Projektit të të Drejtave të Njeriut Ujgur, Omer Kanat. “Pavarësisht mohimeve të forta të qeverisë kineze, OKB-ja e ka pranuar tashmë zyrtarisht se po ndodhin krime të tmerrshme”.
Në Xinjiang jetojnë rreth 12 milionë ujgurë, kryesisht myslimanë. OKB tha se anëtarët jomyslimanë mund të jenë prekur gjithashtu nga çështjet në raport.
Shtetet e Bashkuara dhe ligjvënësit në disa vende të tjera kanë denoncuar më parë veprimet e Kinës në Xinjiang si gjenocid, por OKB-ja qëllimisht nuk e bëri këtë akuzë.
Megjithatë Pekini – i cili e pa raportin paraprakisht – mohon akuzat për abuzim dhe argumentoi se kampet janë një mjet për të luftuar terrorizmin.
Delegacioni i saj në këshillin e OKB-së për të drejtat e njeriut në Gjenevë hodhi poshtë gjetjet e raportit, për të cilin tha se “njollosi dhe shpifi për Kinën” dhe ndërhyri në punët e brendshme të vendit.
“Ky i ashtuquajtur “vlerësim” është një dokument i politizuar që injoron faktet dhe ekspozon plotësisht qëllimin e SHBA-së, vendeve perëndimore dhe forcave anti-kineze për të përdorur të drejtat e njeriut si një mjet politik,” thuhet në një deklaratë të gjatë. /bbc
