Analizë nga njohësi i marrdhënieve ndërkombëtare Amir Shabani, lidhur me veprimet e Rusisë – Putinit.
Më poshtë gjeni një analizë lidhur me veprimet e shtetit rus dhe presidentit të saj Vladimir Putin gjatë vitece të fundit, sjelljet me ndërkombëtarët, luftërat, dhe si të arrihet qëllimi i paqes.
Lufta Rusi – Ukrainë
Në aspektin biologjik, nëntë muaj janë kohë e mjaftueshme për të sjellë në jetë një qenie njerëzore, por me sa duket nuk është e mjaftueshme që presidenti rus Vladimir Putin të kuptojë marrëzinë e luftës së tij kundër Ukrainës. Në vend të kësaj, po bëhet gjithnjë e më e qartë se asnjë zgjidhje kuptimplotë nuk do të jetë e mundur për sa kohë që Putini mbetet në pushtet. Prandaj, komuniteti ndërkombëtar duhet të kërkojë rrugë për një paqe të qëndrueshme me një Rusi të ardhshme pas Putinit.
Luftat e Rusisë nga Gjerogjia e deri tek përmbysjet politike në Perëndim
Për shumë dekada, BRSS-ja dhe më pas Federata Ruse luajtën një rol të madh në avancimin e njerëzimit. Në kontrast të mprehtë me paraardhësit e tij, Vladimir Putin tani po e largon Rusinë nga kjo trashëgimi dhe po e transformon vendin në një shtet të varfër. Aktet e armiqësisë ruse janë në shkallë globale dhe përfshijnë gjithçka, nga lufta në Gjeorgji deri te përmbysja e politikës së brendshme në të gjithë Perëndimin. Që kur filloi sulmi i paprovokuar ndaj Ukrainës në vitin 2014, regjimi i Putinit ka hyrë në një furi të mëtejshme diplomatike që ka larguar gjithnjë e më shumë miqtë më të afërt të Rusisë dhe partnerët e huaj.
Sjelljet e Rusisë në OKB
Megjithatë, vetëm katër vjet më parë, Rusia ishte palë e një rezolute të Këshillit të Sigurimit të OKB-së për mbrojtjen e civilëve në konfliktet e armatosura, e cila njohu për herë të parë lidhjen e brendshme midis urisë dhe konfliktit. Rusia tani sillet në kundërshtim të plotë të këtyre parimeve. Në katër raste të veçanta këtë vit, Asambleja e Përgjithshme e OKB-së e ka qortuar fuqishëm Rusinë për pushtimin e saj në Ukrainë dhe shkeljet e pajustifikuara dhe skandaloze të normave të OKB-së. Rusia është pezulluar nga Këshilli i OKB-së për të Drejtat e Njeriut dhe Këshilli i Evropës dhe ka humbur vendin e saj në Këshillin Drejtues të Organizatës Ndërkombëtare të Aviacionit Civil. Në një rezolutë të marsit të vitit 2022, Këshilli i OKB-së për të Drejtat e Njeriut në Gjenevë ra dakord të krijojë një komision për të hetuar shkeljet e kryera gjatë pushtimit rus të Ukrainës. Një rezolutë e mëvonshme shqyrtoi situatën e përkeqësuar të të drejtave të njeriut në Ukrainë që rrjedh nga pushtimi. Kjo çoi në një raport nga Komisioni i Pavarur Ndërkombëtar i Hetimit mbi Ukrainën që adresonte ngjarjet gjatë fundit të shkurtit dhe marsit 2022 në rajonet Kiev, Chernihiv, Kharkiv dhe Sumy të Ukrainës Veriore. Për një përfitim relativisht të vogël territorial, Putini ka sakrifikuar reputacionin dhe mirëqenien socio-ekonomike të Rusisë. Akoma më keq, efektet e rikosetit (gjuajtjeve të një pas njëshme me armë) janë rritur gjithashtu në mbarë botën duke krijuar pasiguri ushqimore dhe energjitike, përshkallëzim të inflacionit dhe varfërim të gjerë. Nuk do të kishte pasur kurrë një kohë të mirë për një fatkeqësi të tillë të qëllimshme, por duke ardhur në vazhdën e pandemisë Covid-19, koha vështirë se mund të ishte më e keqe.
Rusia që nga Lufta e Dytë Botërore
Perspektivat e Rusisë sot janë më të zymta që kanë qenë që nga Lufta e Dytë Botërore, me një sërë rreziqesh të mundshme që shfaqen tani, duke përfshirë thellimin e ndarjeve të brendshme dhe kolapsin e mundshëm të vendit. Perëndimi mundet dhe duhet të bëjë thirrje për respektimin e plotë të detyrimeve ndërkombëtare të Rusisë për të mbrojtur të drejtat e njeriut dhe aspiratat legjitime të qytetarëve rusë. Në këtë fazë, përfshirja e qeverive lokale dhe bashkive ruse në përpjekjet globale për të trajtuar ndryshimet klimatike dhe rimëkëmbjen e pandemisë mund të jetë një hapës për dekoncentrimin ose nivelizimin e pushtetit. Rusia e vërtetë është më e thellë dhe më e pasur se miliardat e sotme të vjedhura në asete dhe jetët e humbura nga luftërat gjenocidale të Putinit kundër fqinjëve të vendit. Rusia e vërtetë, duke përfshirë shoqërinë e saj civile të shtypur dhe komunitetet e talentuara ruse anembanë globit, mund të përpiqet të optimizojë rezultatet me bazë të gjerë që ngrenë lart popullin e Rusisë dhe përmirësojnë jetën e tyre, ndërkohë që rivendosin partneritetet ndërkombëtare dhe respektin global. Kjo do të jetë e mundur vetëm nëpërmjet hapjes, transparencës dhe llogaridhënies së liderëve të zgjedhur të ndarë nga pushteti i parasë dhe medias. Rrjete të shumta të rusëve jashtë vendit duhet të bashkohen rreth një axhende reformash që shikon nga një Rusi post-Putin dhe sjell një epokë të re të udhëheqjes që e vendos mirëqenien e popullit rus përpara interesave të ngushta grabitqare të udhëheqjes aktuale të vendit. Prandaj, komuniteti ndërkombëtar duhet të përqendrojë vëmendjen dhe burimet e tij jo vetëm në aftësimin e Ukrainës për të fituar luftën, por edhe për të inkurajuar një proces pajtimi dhe konvergjence që bashkon të gjithë elementët e ndryshëm dhe shpesh konfliktualë të opozitës ruse si brenda ashtu edhe në diasporë. Ishte bashkimi i opozitës serbe dhe komuniteti ndërkombëtar që çoi në përmbysjen e regjimit të Millosheviqit.
Diskualifikimi i Rusisë nga mardhëniet ndërkombëtare
Mbytja e shoqërisë civile dhe mospajtimi i ka privuar popullit të Rusisë lirinë e drejtë të shprehjes. Pavarësisht nga sondazhet e ndryshme ruse të opinionit që tregojnë mbështetjen e shumicës për pushtimin e Ukrainës, kjo nuk mund të vërtetohet në mënyrë të besueshme. Kremlini vetëm me sjelljen dhe thëniet e tij e ka diskualifikuar veten nga marrëdhëniet ndërkombëtare. Është koha që liderët botërorë të pranojnë se ndryshimi i qëndrimit në Moskë është thelbësor.
Si të arrihet paqja?
Për të përparuar drejt qëllimit të paqes, komuniteti ndërkombëtar duhet të veprojë për të ndihmuar në fuqizimin e zërave alternative ruse. Rrjetet globale, institucionet dhe metodat që mund të mundësojnë kapacitetin për ndërmjetësim dhe negocim në konfliktet anembanë botës, janë një burim jetik për të nxitur angazhimin me shoqërinë civile ruse, e cila është kryesisht e heshtur brenda por jo jashtë saj, dhe gjithashtu mund të trajtohet virtualisht në nivel lokal. Të bësh shoqërinë civile ruse të bashkohet me alternativa paqësore dhe një narrativë të ndryshme nga ajo e Kremlinit është çelësi për dekoncentrimin e pushtetit politik në Rusi dhe inkubimin e reformave të vërteta pjesëmarrëse. Kjo, mund të jetë gjithashtu mënyra më e mirë për të arritur një paqe të qëndrueshme.
