Analizë nga njohësi i çështjeve ndërkombëtare Amir Shabani, lidhur me fatkeqësinë e fundit që e preku shtetin turk.
“Tërmeti i 6 shkurtit me magnitudë 7.8 në disa zona të Turqisë mori jetën e të paktën 5000 njerëzve dhe la mijëra të tjerë të plagosur. Kjo është lëkundja më e rëndë që ka goditur rajonin që nga viti 1999, kur rreth 17.500 qytetarë humbën jetën në qytetin verilindor turk të İzmitit pranë Stambollit. Derisa ofertat e ndihmës ndërkombëtare derdhen dhe ekipet e shpëtimit punojnë gjatë gjithë kohës për të gjetur të mbijetuarit, një person shihet si komandues dhe i ngarkuari kryesor në krye të përpjekjeve për rimëkëmbjen në Turqi: Presidenti Recep Tayyip Erdoğan”.
“Ky vit është një vit zgjedhor me aksione shumë të larta për të. Përpara zgjedhjeve presidenciale të 14 majit, oferta e Erdoganit për rizgjedhje mbetet shumë afër për të thirrur në votime pasi ai përballet me sfidën më të madhe për lidershipin e tij që kur erdhi në pushtet 20 vjet më parë, fillimisht si kryeministër dhe më vonë si president. Për më tepër, dështimi për t’u ngritur në këtë moment mes një fatkeqësie natyrore në shkallë të gjerë mund të jetë një vdekje politike në Turqi”, thekson Shabani.
A mund të ndikojë “menaxhimi” i kësaj situate në zgjedhjet presidenciale?
“Erdogan e di se nuk mund të ketë një përsëritje të vitit 1999, kur kryeministri i atëhershëm Bülent Ecevit shkaktoi një fatkeqësi edhe më të madhe. Reagimi i paaftë dhe i ngadaltë i qeverisë së tij të koalicionit ndaj tërmetit të Izmitit u pasua nga një skandal korrupsioni i lidhur me licencat e dhëna për ndërtesat e shembura dhe më vonë nga pasojat ekonomike të lëkundjeve që goditën zonat shumë të populluara të mbushura me biznese afër Stambollit. E gjithë rrëmuja i bëri turqit të largohen nga partia e Ecevitit dhe në vitin 2002, qytetarët dolën tufa për të votuar për Partinë për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP) të Erdoğanit, e cila fitoi ato zgjedhje dhe ka mbetur në pushtet që atëherë. Në kontrast të fortë, presidenti tani dëshiron të perceptohet si një menaxher praktik i krizës. Ai nuk mund të përballojë të rrëshqasë siç bëri në verën e vitit 2021, kur qeveria e Erdoganit dukej e papajisur për t’u marrë me zjarret më të këqija në historinë e Turqisë dhe fillimisht refuzoi ofertat për ndihmë ndërkombëtare”, vazhdoi analisti.
“Sa u përket rivalëve të tij, nuk mund të bëjnë shumë për ta ndaluar Erdoganin të marrë pikë politike në menaxhimin e fatkeqësive. Duart e opozitës janë të lidhura. Më e mira që mund të bëjnë është të mobilizojnë ndihmën dhe të mbështesin përpjekjet e qeverisë, përndryshe, presidenti mund t’i akuzojë ata (më tepër në mënyrë cinike) për politizimin e katastrofës. Erdoğan me shumë gjasa do ta rrisë edhe lojën e tij diplomatike, ku do ta reduktojë edhe konfrontimin e tij ndaj Suedisë e cila ka mbetur si ofertë e pezulluar për anëtarësim në NATO. Ai gjithashtu mund ta ngadalësojë rivalitetin me Greqinë sa i përket sovranitetit detar në Mesdheun Lindor dhe një zgjidhje ndaj konfliktit afatgjatë me kurdit. Erdoğani kishte tashmë një angazhim me Sirinë, nën kujdesin rus, për të normalizuar marrëdhëniet me Damaskun. Tërmeti tani ka ofruar një arsye të përshtatshme për Ankaranë për të përshpejtuar atë përpjekje dhe për t’u futur në një takim liderësh derisa Turqia dhe Siria tregojnë solidaritet përballë një katastrofe humanitare”, përfundoi ai./GAZETAENGIMA/
