Diplomacia ndërkombëtare po lëviz me një ritëm marramendës në përpjekje për t’i dhënë fund konfliktit shkatërrues në Gaza, por mbetet ende e paqartë nëse kjo do të sjellë zhvillime konkrete apo do të mbetet vetëm një tjetër proces i dështuar paqeje, si shumë të tjerë në të kaluarën.
Në qendër të përpjekjeve ndodhet plani i paqes i presidentit amerikan, Donald Trump, i cili ndahet në dy pjesë kryesore. Pjesa e parë synon arritjen e një armëpushimi të menjëhershëm dhe kthimin e pengjeve. Pjesa e dytë ka të bëjë me një marrëveshje më të gjerë për paqe në rajon, përfshirë edhe perspektivën afatgjatë të shtetësisë palestineze.
Edhe pse arritja e një armëpushimi është dukshëm më e mundshme sesa zgjidhja përfundimtare e konfliktit izraelito-palestinez, sfidat mbeten të mëdha. Sipas Sky News, Hamasi ka shprehur gatishmëri për të pranuar disa pjesë të planit. Pas afro dy vitesh luftimesh intensive, ka shenja që rajoni më në fund mund të ecë drejt një armëpushimi të qëndrueshëm, i shoqëruar me lirimin e pengjeve të mbetura.
Megjithatë, përgjigjja e Hamasit përfshin një sërë paralajmërimesh dhe kërkesash, duke përfshirë paqartësinë rreth vendndodhjes së tërheqjes së trupave izraelite dhe refuzimin për të hequr dorë nga armët, një element që plani e kërkon në mënyrë të qartë. Pikërisht ky është edhe kushti kryesor që SHBA-ja dhe Izraeli e konsiderojnë të panegociueshëm. Për më tepër, zyrtarë të lartë të Hamasit kanë bërë të ditur se lirimi i pengjeve nuk mund të ndodhë brenda 72 orëve të ardhshme, për shkak të çështjeve logjistike që ende nuk janë sqaruar.
Hamasi, i vendosur nën presion të madh jo vetëm nga SHBA-ja por edhe nga disa vende arabe, duket se nuk kishte shumë zgjidhje tjetër përveçse të ulej në tryezën e bisedimeve. Megjithatë, marrëveshja mbështetet në besimin ndaj fjalës së Donald Trumpit – një lëvizje që për shumëkënd konsiderohet si e rrezikshme, pasi garantimi i zbatimit mbetet i paqartë.
Sa i përket planit më të gjerë të paqes, ai përfshin 20 pika, por është i paqartë dhe lë shumë pyetje të hapura. Nuk ka detaje konkrete për kufijtë, rindërtimin e Gazës, sigurinë, vetëvendosjen palestineze dhe strukturën e ardhshme të qeverisjes. Këto janë po të njëjtat çështje “radioaktive” që kanë shkatërruar çdo përpjekje të mëparshme për paqe në Lindjen e Mesme.
Gjithsesi, ka pasur disa zhvillime të habitshme. Për herë të parë, një president amerikan i ka kërkuar zyrtarisht Izraelit që të ndalë bombardimet në Gaza, ndërsa ushtria izraelite raportohet se është zhvendosur në një qëndrim mbrojtës. Kjo lëvizje shihet si një tregues i fuqisë personale të Donald Trumpit dhe ndikimit që ai po ushtron në këtë fazë kritike të konfliktit.
Për momentin, gjithçka sugjeron se mund të jemi në fillimin e fundit të luftimeve aktive, por jo domosdoshmërisht në prag të një paqeje të qëndrueshme. Megjithatë, ky është ndoshta momenti më i afërt në vite që mund ta çojë rajonin drejt një marrëveshjeje të rëndësishme paqeje.
