Panelistët e Grupit Punues të Serbisë të Konventës Kombëtare të Bashkimit Evropian për Kapitullin 35 konkluduan sot në Beograd se nënshkrimi i marrëveshjes së ashtuquajtur franko-gjermane nuk do të ishte marrëveshja përfundimtare për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, por është një hap i ndërmjetëm ndaj kërkesës për njohjen zyrtare të Kosovës nga Serbia.
Koordinatori i grupit punues, Dragisha Mijaçiq, tha se në propozimin e asaj marrëveshjeje sheh katër parime: “E para është gjetja e zgjidhjeve që garantojnë sigurinë dhe prosperitetin e serbëve në Kosovë, e dyta është forcimi i besimit ndërmjet shqiptarëve dhe serbëve, pastaj bashkëpunimi ekonomik dhe zhvillimi i infrastrukturës, dhe parimi i katërt BE-ja është perspektiva e Serbisë dhe e Kosovës”, raporton agjencia serbe e lajmeve “Beta”.
Mijaçiq, në panelin e diskutimit “Propozimi gjermano-francez për një marrëveshje për normalizimin, shumë zhurmë (apo) për çfarë?!” ka thënë se marrëveshja duhet të jetë një hap i ndërmjetëm, ndërsa marrëveshja përfundimtare për normalizimin ndoshta do të zyrtarizohet përmes hyrjes së Serbisë në BE, kur do të kërkohet edhe njohja zyrtare e Kosovës.
“Marrëveshja duhet të krijojë kushte për njohjen e Kosovës nga tre vendet anëtare të BE-së që ende nuk e kanë bërë këtë, Sllovakia, Greqia dhe Rumania”, ndërsa, siç tha ai, nuk dihet se si do të reagojnë Spanja dhe Qiproja.
Krahas kësaj, siç vazhdoi ai, marrëveshja “synon ta nxjerrë Serbinë nga marrëdhënia klienteliste me Rusinë, para së gjithash në kuadrin e sigurimit të garancive të vetos në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara”.
Drejtori i Qendrës për Çështjet Ndërkombëtare dhe të Sigurisë, Igor Novakoviq, tha në panelin në Qendrën Mediale se qëllimi kryesor i marrëveshjes është që të “de-përshkallëzohet plotësisht situata” midis Beogradit dhe Prishtinës derisa lufta në Ukrainë vazhdon dhe t’u mundësojë disa vendeve të ndryshojnë mendje për statusin e Kosovës.
“Unë nuk jam i sigurt se tre vendet do ta njohin menjëherë Kosovën, dhe për këtë arsye kjo marrëveshje nuk është një garanci se gjithçka do të zgjidhet. Marrëveshja e de-eskalon situatën dhe çon në një dialog të ri. Është interesante që AKSHS-ja nuk është përmendet në të dhe se në një farë mënyre çështja është e ndarë nga vetë vazhdimi i dialogut”, tha ai.
Ai tha se nuk është i sigurt se marrëveshja do të nënshkruhet sepse kryeministri i Kosovës Albin Kurti “nuk është i gatshëm të pranojë” formimin e Asociacionit, e cila mund të çojë në një krizë të madhe dhe sepse elita politike në Prishtinë dëshiron që Serbia të detyrohet që ta njohë Kosovën si kusht për dialog të mëtejshëm.
Koordinatori i Fondacionit BFPE, Stefan Vladisavlev, tha se duhet besuar se mbi Serbinë ka presione politike për të pranuar marrëveshjen dhe se nuk mund të flitet më për diçka që mund të fitojë Beogradi, por vetëm për atë që çfarë mund t’i merret asaj.
“Nuk ka më vend për shumë negociata. Duket se pozicioni i Serbisë në disa negociata të ardhshme mund të jetë vetëm më keq. Ka disa faktorë për këtë, përkatësisht konteksti gjeopolitik dhe dëshira për të de-përshkallëzuar çdo mundësi për konflikt në Evropë dhe mosgatishmëria e Serbisë për të vendosur sanksione ndaj Rusisë, por për të qëndruar neutrale”, tha ai.
Ai shtoi se procesi i integrimit evropian të vendeve është bërë një nga mjetet e përdorura për zgjidhjen e disa çështjeve të kontestuara në zonën e Ballkanit Perëndimor dhe se është i “konfuzuar” se cila do të jetë korniza e atij procesi për Serbinë dhe vendet tjera, dhe se ai pret një ulje të mbështetjes për procesin e anëtarësimit në BE nga qytetarët.
Gazetarja e N1, Sonja Sovrliq tha se ka një rrugë të gjatë deri në nënshkrimin e marrëveshjes franko-gjermane, sepse, sipas saj, fillimisht serbët duhet të kthehen në institucionet e Kosovës, dhe zgjedhjet në Kosovë duhet të mbahen në prill, dhe këto janë procese që mund të zgjasin shumë.
“Dhe hapi kryesor që duhet të pasojë, të paktën mënyra se si u përcaktua ajo rrugë në procesin e Brukselit, është krijimi i AKSHS-së, ku SHBA-ja mori rolin e zbatimit të saj. AKSHS-ja sigurisht që do të duhej të kalonte nëpër Kuvendin dhe Qeverinë, ndoshta edhe përmes Kushtetutës (të Kosovës)”, tha Sovrliq.
