Samiti BE–Ballkani Perëndimor, i mbajtur sot në Bruksel, u mbyll me publikimin e një deklarate të përbashkët, ku liderët e Bashkimit Evropian riafirmuan angazhimin e tyre të plotë dhe të paekuivok për anëtarësimin e vendeve të rajonit në BE.
Në Deklaratën e Brukselit theksohet se zgjerimi i BE-së drejt Ballkanit Perëndimor është një “investim gjeostrategjik” në paqe, siguri, stabilitet dhe prosperitet, veçanërisht në kontekstin e luftës së agresionit të Rusisë kundër Ukrainës dhe sfidave të shtuara gjeopolitike.
BE u bëri thirrje vendeve aspiruese të intensifikojnë reformat, veçanërisht në fushat themelore si sundimi i ligjit, demokracia, të drejtat themelore, liria e shprehjes, media e pavarur dhe roli i shoqërisë civile.
“BE mirëpret angazhimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor për të mbrojtur vlerat dhe parimet evropiane, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare, primatin e demokracisë, të drejtave themelore dhe sundimin e ligjit, dhe pret që ata ta demonstrojnë këtë si me fjalë ashtu edhe me veprime, duke marrë përgjegjësi dhe duke zbatuar reformat e nevojshme, veçanërisht në fushën e bazave.
Liria e shprehjes, media e pavarur dhe pluraliste, barazia gjinore dhe roli i fortë i shoqërisë civile janë thelbësore për të siguruar një demokraci funksionale. BE u bën thirrje partnerëve të garantojnë të drejtat dhe trajtimin e barabartë të personave që u përkasin pakicave”, thuhet në deklaratë.
Gjithashtu, BE konfirmoi mbështetjen financiare përmes Planit të Rritjes për Ballkanin Perëndimor, i cili parashikon deri në 6 miliardë euro për reforma dhe investime, në shtesë të fondeve ekzistuese nga Plani Ekonomik dhe i Investimeve.
“Plani i Rritjes do të përshpejtojë konvergjencën socio-ekonomike mes Ballkanit Perëndimor dhe BE-së, me kusht që partnerët të zbatojnë reformat e lidhura me BE-në. Plani ka potencialin të përshpejtojë rritjen ekonomike në rajon gjatë dekadës së ardhshme duke ofruar deri në 6 miliardë euro për reforma dhe investime, përveç 29 miliardë eurove që po zbatohen përmes Planit Ekonomik dhe të Investimeve. BE bën thirrje për të shfrytëzuar maksimalisht mundësitë e jashtëzakonshme që ofron Plani i Rritjes përmes zbatimit në kohë të reformave”, thuhet në deklratë.
Samiti BE–Ballkani Perëndimor – Deklarata e Brukselit, 17 dhjetor 2025
Ne, udhëheqësit e Bashkimit Evropian (BE) dhe të Shteteve Anëtare të tij, në konsultim me partnerët tanë të Ballkanit Perëndimor, sot konkluduam sa vijon:
1.Samiti i sotëm demonstron forcën e marrëdhënieve tona dhe përfitimet që sjell për qytetarët tanë. Lufta e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës dhe sfidat gjeopolitike në rritje theksojnë nevojën për lidhje gjithnjë e më të forta mes BE-së dhe Ballkanit Perëndimor. Samiti është ngjarja më e rëndësishme e vitit për të rikonfirmuar partneritetin strategjik mes Bashkimit Evropian dhe Ballkanit Perëndimor.
2.Ne riafirmojmë angazhimin tonë të plotë dhe të paekuivok për perspektivën e anëtarësimit të Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Evropian. E ardhmja e Ballkanit Perëndimor është në Unionin tonë. Zgjerimi është një mundësi reale, e cila duhet shfrytëzuar.
3.Ne mirëpresim dinamizmin e ri dhe përparimin e bërë që nga Samiti i fundit. Përshpejtimi i procesit të anëtarësimit, i bazuar në reforma të besueshme nga partnerët, kushtëzime të drejta dhe rigoroze dhe parimin e meritave vetjake, është në interesin tonë të përbashkët.
4.Zgjerimi është një investim gjeostrategjik në paqe, siguri, stabilitet dhe prosperitet, siç u theksua në Deklaratën e Grenadës. Urgjencat e kohës sonë kërkojnë një momentum të qëndrueshëm. Vendet aspiruese duhet të intensifikojnë përpjekjet e tyre reformuese. Paralelisht, Unioni duhet të forcojë bazën e brendshme dhe reformat.
5.BE mirëpret angazhimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor për të mbrojtur vlerat dhe parimet evropiane, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare, primatin e demokracisë, të drejtave themelore dhe sundimin e ligjit, dhe pret që ata ta demonstrojnë këtë si me fjalë ashtu edhe me veprime, duke marrë përgjegjësi dhe duke zbatuar reformat e nevojshme, veçanërisht në fushën e bazave. Liria e shprehjes, media e pavarur dhe pluraliste, barazia gjinore dhe roli i fortë i shoqërisë civile janë thelbësore për të siguruar një demokraci funksionale. BE u bën thirrje partnerëve të garantojnë të drejtat dhe trajtimin e barabartë të personave që u përkasin pakicave.
6.Bashkëpunimi rajonal gjithëpërfshirës, pajtimi dhe marrëdhëniet e mira fqinjësore mbeten kyçe për ndërtimin e një të ardhmeje të përbashkët, si dhe për zbatimin me mirëbesim dhe rezultate konkrete të marrëveshjeve ndërkombëtare, përfshirë Marrëveshjen e Prespës me Greqinë dhe Traktatin e Miqësisë, Fqinjësisë së Mirë dhe Bashkëpunimit me Bullgarinë. Nevojiten përpjekje të mëtejshme vendimtare për të nxitur pajtimin dhe stabilitetin rajonal, si dhe për të gjetur dhe zbatuar zgjidhje përfundimtare, gjithëpërfshirëse dhe detyruese për mosmarrëveshjet rajonale dhe bilaterale të partnerëve, të rrënjosura në trashëgiminë e së kaluarës, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe parimet e vendosura, përfshirë Marrëveshjen për Çështjet e Trashëgimisë, si dhe rastet e mbetura të personave të zhdukur dhe krimeve të luftës.
7.Ne qëndrojmë të bashkuar në mbështetjen tonë të palëkundur për Ukrainën, ndërsa ajo mbron sovranitetin dhe integritetin e saj territorial kundër luftës së paprovokuar dhe të paligjshme të agresionit nga Rusia. Ne përsërisim mbështetjen tonë për një paqe gjithëpërfshirëse, të drejtë dhe të qëndrueshme në Ukrainë, të bazuar në Kartën e OKB-së dhe të drejtën ndërkombëtare.
8.Përafrimi me Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë të BE-së (CFSP), përfshirë zbatimin e masave kufizuese të BE-së dhe kundërshtimin e shmangieve, mbetet një shprehje e fortë e zgjedhjes strategjike të partnerëve. Ne përgëzojmë ata partnerë të Ballkanit Perëndimor që tashmë janë plotësisht të përafruar dhe u bëjmë thirrje atyre që ende nuk e kanë bërë këtë të ndjekin shembullin.
9.BE mirëpret kontributet e partnerëve në misionet dhe operacionet e Politikës së Përbashkët të Sigurisë dhe Mbrojtjes. BE vazhdon të mbështesë Ballkanin Perëndimor në përballimin e kërcënimeve kibernetike dhe hibride, manipulimin e informacionit të huaj dhe ndërhyrjet, si dhe në forcimin e mëtejshëm të bashkëpunimit për ndërtimin e rezistencës, përfshirë përmes Qendrës së Kapaciteteve Kibernetike të Ballkanit Perëndimor dhe Mburojës Evropiane të Demokracisë.
10.Ne mirëpresim partneritetet e para të sigurisë dhe mbrojtjes në Ballkanin Perëndimor dhe nisjen e Dialogëve të Sigurisë dhe Mbrojtjes. Ne mbetemi të angazhuar për mbështetje të vazhdueshme në kuadër të Mekanizmit Evropian të Paqes.
11.Ne mbetemi të angazhuar për të afruar partnerët e Ballkanit Perëndimor me BE-në që gjatë procesit të zgjerimit. Integrimi gradual, i kryer në mënyrë të kthyeshme dhe të bazuar në merita, është në zhvillim në disa fusha politike, duke sjellë përfitime konkrete për qytetarët dhe duke përgatitur terrenin për anëtarësim. Propozime të tjera për integrim gradual duhet të merren në konsideratë, në përputhje me përafrimin me acquis të BE-së.
12.Ne mirëpresim përparimin në integrimin gradual të partnerëve të Ballkanit Perëndimor në Tregun e Vetëm të BE-së, përfshirë:
-zbatimin e nismave të Autostradës së Tregut të Vetëm, zgjerimin e Korridoreve të Gjelbra BE–Ballkani Perëndimor dhe financimin e modernizimit e harmonizimit të pikave kufitare;
-anëtarësimin e suksesshëm të disa partnerëve në Zonën e Vetme të Pagesave Euro (SEPA), me të tjerë në rrugë për t’u bashkuar, duke ulur ndjeshëm kostot e transaksioneve bankare;
-bashkimin ose përsëritjen e nismave digjitale, si Qendrat e Inovacionit Digjital, WiFi4WB dhe Portofoli Digjital i Identitetit të BE-së;
-uljen e kostove të roaming-ut të të dhënave mes BE-së dhe partnerëve të Ballkanit Perëndimor që nga 1 tetor 2023, duke konfirmuar angazhimin për zgjerimin e zonës “Roam like at Home” në Ballkanin Perëndimor, duke lejuar qytetarët të telefonojnë, dërgojnë mesazhe dhe përdorin internetin mobil kudo në BE dhe rajon pa kosto shtesë.
13.Plani i Rritjes do të përshpejtojë konvergjencën socio-ekonomike mes Ballkanit Perëndimor dhe BE-së, me kusht që partnerët të zbatojnë reformat e lidhura me BE-në. Plani ka potencialin të përshpejtojë rritjen ekonomike në rajon gjatë dekadës së ardhshme duke ofruar deri në 6 miliardë euro për reforma dhe investime, përveç 29 miliardë eurove që po zbatohen përmes Planit Ekonomik dhe të Investimeve. BE bën thirrje për të shfrytëzuar maksimalisht mundësitë e jashtëzakonshme që ofron Plani i Rritjes përmes zbatimit në kohë të reformave.
