Shtypi në gjuhën gjermane më së shumti e sheh marrëveshjen parimore ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës si një njohje de facto e pavarësisë së Kosovës, por gjithashtu thekson se ende nuk është e sigurt se Vuçiq do ta çojë këtë çështje deri në fund, shkruan Deutsche Welle.
“Serbia dhe Kosova kanë arritur një moment historik të rëndësishëm në rrugën e gjatë drejt normalizimit të marrëdhënieve të tyre.” Por ende nuk e kanë arritur”, vlerëson e nderuara Noje Zircher Zeitung rezultatin e takimit të presidentit serb Aleksandar Vuçiq me kryeministrin e Kosovës Albin Kurti në Bruksel.
Gazeta vlerëson se marrëveshja verbale për kornizën e bisedimeve nuk e përmend drejtpërdrejt “çështjen e ndërlikuar” të statusit të Kosovës, por shkon në “njohjen de facto të Kosovës nga Serbia”.
Duke thënë se nga ana tjetër, Kosova duhet të formojë Asociacionin, gazeta zvicerane kujton se edhe Kurti edhe Vuçiq kanë vepruar si të vijës së ashpër deri më tani.
“Kurti është në një pozicion më komod. Edhe pse koncesionet ndaj Beogradit janë të papëlqyeshme në vendin e tij, çdo përparim në vendosjen e Kosovës si një anëtare normale e bashkësisë ndërkombëtare është një sukses”, shkruan Deutsche Welle.
“Përkundrazi, për Vuçiqin, njohja faktike e pavarësisë së Kosovës paraqet një kthesë drastike, pas viteve të korrjes së fryteve politike të kësaj teme. “Deklarata e Kurtit nga e hëna, se ishte gati të nënshkruante marrëveshjen, por pala tjetër jo”.
Deutsche Welle thekson: “Edhe pse nuk pati ndonjë përparim të madh, takimi i së hënës është të paktën një sukses i pjesshëm i politikës ballkanike të Perëndimit, së cilës i është dhënë jetë e re”. Mbetet për t’u parë nëse ky momentum do të zgjasë. Sinjali i parë pozitiv për Kosovën do të ishte nëse një ose disa nga pesë shtetet e BE-së që nuk e kanë njohur Kosovën deri më tani, do ta kompensonin përfundimisht.
“Një ditë dhe njohje ligjore”
Noje Zircher Zeitung sjell edhe një koment nga Andreas Ernst, më parë korrespondent prej kohësh nga Beogradi: “Edhe pse presidenti serb Aleksandar Vuçiq dhe mediat e tij të bindura të bulevardit e shtyjnë atë nën tapet, është e qartë se Beogradi po pajtohet me faktin se është në territorin e saj pas luftës së viteve 1998/99.” u krijua një shtet i ri. Është e vështirë të imagjinohet që, pas njohjes faktike të këtij fakti, njohja ligjore nuk do të pasojë një ditë”.
“Kosova do të duhet të përballet me faktin se nuk mjafton të deklarohet si shtet multietnik, siç bën kryeministri Kurti. Nëse për Kosovën është e rëndësishme ekzistenca e komunitetit serb në vend (për të cilën nuk ka prova vendimtare), atëherë ajo nuk duhet të vendosë pengesa në rrugën e vetëqeverisjes së saj. Megjithatë, është e diskutueshme nëse enklavat serbe në jug kanë një të ardhme ekonomike. Është shumë e mundur që pas nja dy dekadash vetëm prona kishtare të mbetet dëshmitare e Kosovës serbe”, shkruan Ernst.
Gazeta shton se agresioni i Putinit është për të falënderuar për faktin se Perëndimi kishte frikë nga një krah i hapur në Ballkan dhe nxitoi të kompensonte brenda pak muajsh gjithçka që humbi gjatë dhjetë viteve të negociatave të ngadalta midis Beogradit dhe Prishtinës. Sipas Ernst, plani i paraqitur është kryesisht një kompromis, por:
“E meta e saj më e madhe është se nuk është negociuar nga palët ndërluftuese, por vjen tërësisht nga jashtë”. Zgjidhjet e imponuara rrallë vazhduan në Ballkan. Propozimi ishte detyrë e Serbisë, por nuk thotë se si duhet të duket zgjidhja. Ajo thjesht po përsërit atë që nuk duhet të duket. Tani të tjerët kanë bërë një lëvizje. “BE ka humbur kohën e saj në këtë rajon për një kohë të gjatë,” përfundon Ernst në komentin e tij në Neue Zircher Zeitung.
“Vuçiq luan në dy piano”
Tyroler Tageskeitung shkruan se çështja nuk ka përfunduar ende dhe se arsyet duhen kërkuar në Serbi: “Presidenti i saj Aleksandar Vuçiq ka vite që i bie dy piano. Nga ana nacionaliste është: pa kompromis për çështjen e Kosovës, një partneritet i ngushtë me Rusinë, paragjykime antiperëndimore dhe një stil qeverisjeje gjithnjë e më autoritare. Kjo është pikërisht ajo që popullata në Serbi ka mundur të dëgjojë vitet e fundit kryesisht përmes mediave shtetërore dhe mediave bulevardale pranë Vuçiqit.
Gazeta nga Innsbruck vazhdon të shkruajë se Vuçiq luan nota të tjera në “pianon evropiane”, se Serbia është kandidate për anëtarësim, dhe BE është partneri dhe donatori më i rëndësishëm ekonomik, por se Brukseli kërkon “solidaritet me familjen evropiane”. se Serbia “në fakt heq dorë nga Kosova” dhe zgjodhi një anë në tërheqjen gjeopolitike midis Lindjes dhe Perëndimit”.
Shtohet se pas presionit të Perëndimit, Vuçiq është pajtuar në parim për normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën. “Por, për ta bërë atë të dashur për klientelën e tij në Serbi, Vuçiq tani do të duhej të bënte një vepër politike”. Nuk është ende e sigurt se ai është i gatshëm dhe në gjendje ta realizojë atë – pa u ulur përsëri në një piano tjetër, nëse është e nevojshme.”
“Marrëveshje në dëm të Kosovës”
Një qëndrim unik mbi këtë temë në shtypin në gjuhën gjermane vjen nga Erich Ratfelder, një korrespondent i Berlinit Tageszeitung. Ai beson se marrëveshja ishte në dëm të Kosovës dhe pjesë e përpjekjes së Perëndimit për të fituar favorin e Vuçiqit dhe për ta ndarë atë nga Putini. Linjat etnike të ndarjes, siç do të krijoheshin nga Asociacioni i komunave me shumicë serbe, janë veçanërisht të rrezikshme, vlerëson Ratfelder.
“Kryeministri kosovar Albin Kurti duhet të nënshkruajë kontratën me Serbinë që kërkohet nga BE-ja dhe SHBA-ja”. Për javë të tëra shqiptarët ishin nën presion. Sigurisht me siguri se shqiptarët e Kosovës do të bëjnë gjithçka që kërkojnë diplomatët amerikanë. Sepse, pa garancitë e sigurisë së SHBA-së, Kosova nuk është asgjë. Ai vend gjithsesi nuk mund të mbështetet te Evropa. Pra, çfarë i mbetet Kurtit veçse të nënshkruajë dhe me këtë të shkatërrojë një shtyllë të politikës së tij”, thuhet në koment.
Autori beson se Perëndimi injoron demokracinë dhe të drejtat e njeriut, duke mbështetur Vuçiqin. “Politika e zbutjes ndaj Serbisë tashmë po sjell pasoja negative, jo vetëm në Kosovë, por edhe në Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi dhe Maqedoninë e Veriut. “Bota serbe e Vuçiqit, ashtu si bota ruse e Putinit, mund t’i gëzohet kaq shumë naivitetit amerikan dhe mosparimtarisë evropiane,” përfundon Rutfelder.
