Shtetet e Bashkuara janë të vetëdijshme për ekzistencën dhe po shqyrtojnë raportet e kompanive serbe që, në kundërshtim me sanksionet, po eksportojnë mallra në Rusi që mund të përdoren në industrinë ushtarake, sipas përgjigjes së Departamentit të Shtetit të publikuar nga Zëri i Amerikës.
“Ne i bëjmë thirrje Serbisë edhe një herë që t’i bashkohet sanksioneve ndërkombëtare në mënyrë që të mbajë Rusinë përgjegjëse për krimet dhe shkeljet që ajo ka kryer në Ukrainë,” tha Departamenti i Shtetit duke shtuar se SHBA nuk do të ndalojë së sanksionuari bashkëpunëtorët e Rusisë.
“Shtetet e Bashkuara kanë ndërmarrë dhe do të vazhdojnë të ndërmarrin veprime të koordinuara kundër atyre që ndihmojnë Kremlinin – duke anashkaluar sanksionet dhe masat e kontrollit të eksportit. Shtetet e Bashkuara, aleatët dhe partnerët e saj janë të bashkuar në mbështetjen e Ukrainës pasi ajo përballet me një luftë të pajustifikuar ruse – duke përfshirë përpjekjet më të forta për të kundërshtuar shmangien e sanksioneve”, thuhet në përgjigje.
Pyetjet për të cilat megjithatë mungonte përgjigjja ishin se si mund të ndalet një praktikë e tillë – dhe nëse do të zbatohet ndonjë masë specifike kundër kompanive serbe apo vetë Serbisë nëse vazhdon eksporti i mallrave dhe mallrave të diskutueshme në Federatën Ruse.
Sipas një hulumtimi të publikuar së fundmi, disa kompani serbe eksportojnë mallra dhe mallra të të ashtuquajturit përdorim të dyfishtë në Rusi.
Ato janë objektivi i sanksioneve perëndimore, pasi mund të përdoren për armët ruse – të përdorura në pushtimin e Ukrainës. Mallrat me qëllime të dyfishta, siç tregon emri, mund të përdoren për qëllime ushtarake dhe civile.
Sipas hulumtimit të Radios Evropa e Lirë (REL), eksporti po kryhet pavarësisht premtimit të presidentit Aleksandar Vuçiq se Serbia nuk do të shërbejë si kanal për anashkalimin e sanksioneve të vendosura ndaj Rusisë nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian.
Të dhënat doganore nga bazat e të dhënave të tregtisë ndërkombëtare të analizuara nga REL tregojnë se kompanitë serbe kanë dërguar të paktën 71.1 milionë dollarë mallra të sanksionuara me përdorim të dyfishtë në Rusi që kur presidenti rus Vladimir Putin nisi një pushtim të Ukrainës në shkurt 2022.
Dërgesat e analizuara përfshijnë pajisje elektronike dhe pajisje të tjera që Shtetet e Bashkuara dhe BE, në politikën e tyre të sanksioneve, i kanë kategorizuar si prioritet për shkak të përdorimit të tyre për armët ruse të vendosura në Ukrainë.
Serbia, ndonëse kandidate për anëtarësim dhe vend që ka 10 vjet që negocion anëtarësimin në BE, ende nuk është pajtuar me politikën ndëshkuese ndaj Rusisë, siç e kujtojnë shpesh partnerët e saj perëndimorë.
Përgjigjja e Bashkimit Evropian për Zërin e Amerikës, lidhur me eksportin e mallrave dhe mallrave në Rusi, të cilat janë në listën e zezë të SHBA-së dhe BE-së, është në këtë pistë.
“Serbia duhet të vazhdojë të forcojë përpjekjet e saj kundër shmangies së sanksioneve. Edhe pse nuk komentojmë raste konkrete, ne i ndjekim nga afër të gjitha zhvillimet. Siç thuhet në raportin e fundit për progresin në rrugën e zgjerimit, Serbia duhet urgjentisht të përmirësojë përputhjen me politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë të Bashkimit Evropian, duke përfshirë zbatimin e masave kufizuese”, thuhet në përgjigjen e zëdhënësit të Komisionit Evropian Peter Stano për Zërin e Amerikës.
Stano kujtoi edhe qëndrimin e të dërguarit special të Bashkimit Evropian për zbatimin e sanksioneve, David O’Sullivan, në maj në Beograd, kur autoritetet doganore serbe ndërmorën hapa konkretë në lidhje me çështjet e ngritura nga i dërguari.
“Kjo përfshin edhe veprime specifike për të forcuar kontrollin e eksporteve. Bashkëpunimi i ngushtë dhe shkëmbimi i informacionit ndërmjet BE-së dhe autoriteteve serbe po vazhdon në nivel teknik”, tha Stano.
Në fund të tetorit, David O’Sullivan emëroi Serbinë si vend që ishte më zhgënjyese për shkak të mos vendosjes së sanksioneve kundër Rusisë.
