Gjykata e Lartë e SHBA ka thënë se do të dëgjojë një çështje historike për të përcaktuar nëse Donald Trump mund të kandidojë për president.
Gjyqtarët ranë dakord të pranojnë apelimin e Trump kundër një vendimi të Kolorados për ta hequr atë nga votimi i vitit 2024 në atë shtet.
Çështja do të shqyrtohet në shkurt dhe vendimi do të zbatohet në mbarë vendin.
Paditë në një numër shtetesh po kërkojnë të skualifikojnë zotin Trump, duke argumentuar se ai u përfshi në kryengritje gjatë trazirave të Kapitolit të SHBA tre vjet më parë.
Vendimi i Gjykatës së Lartë për të dëgjuar apelin e zotit Trump erdhi pasi prokurorët e përgjithshëm nga 27 shtete depozituan një deklaratë duke i kërkuar gjykatës të refuzonte vendimin e Kolorados.
Në të, ata argumentojnë se heqja e zotit Trump nga votimi do të “krijonte kaos të gjerë”.
“Më e qartë, ajo hedh konfuzion në një cikël zgjedhor që është vetëm disa javë larg,” thuhet në parashtresë.
“Përtej kësaj, ajo shqetëson rolet përkatëse të Kongresit, Shteteve dhe gjykatave.”
Sfidat ligjore varen nga fakti nëse një amendament kushtetues i kohës së Luftës Civile e bën zotin Trump të papërshtatshëm për të kandiduar si kandidat.
Amendamenti i 14-të i Kushtetutës së SHBA ndalon këdo që është “angazhuar në kryengritje ose rebelim” të mbajë poste federale, por avokatët e ish-presidentit argumentojnë se ai nuk vlen për presidentin.
Avokatët e tij kanë argumentuar: “Vendimi i Gjykatës së Lartë të Kolorados do të heqë në mënyrë jokushtetuese miliona votues në Kolorado dhe ka të ngjarë të përdoret si një model për të hequr të drejtën e dhjetëra miliona votuesve në mbarë vendin”.
Trump ka apeluar gjithashtu kundër një vendimi të zyrtarëve elektoralë në Maine për ta hequr atë nga fleta e votimit.
Pas njoftimit të Gjykatës së Lartë të premten, Sekretarja e Shtetit e Kolorados, Jena Griswold tha se ajo kishte certifikuar fletëvotimet e shtetit për zgjedhjet e ardhshme presidenciale dhe se emri i zotit Trump ishte në to.
Votimet paraprake, të mbajtura në çdo shtet, do të ndihmojnë për të përcaktuar se cilët kandidatë presidencialë do të konkurrojnë në zgjedhjet e nëntorit.
Kolorados është caktuar për në fillim të marsit – menjëherë pasi pritet vendimi i Gjykatës së Lartë për rastin e zotit Trump.
“Gjykata e Lartë e Shteteve të Bashkuara e ka pranuar çështjen dhe si rezultat, Donald Trump do të paraqitet në fletëvotim”, tha zonja Griswold në një deklaratë.
Vendimi i ndarë 4-3 nga gjykata e lartë e Kolorados muajin e kaluar shënon herën e parë në historinë e SHBA-së që Amendamenti i 14-të është përdorur për të skualifikuar një kandidat presidencial nga votimi.
Kjo është hera e parë që Gjykata e Lartë do të shqyrtojë mënyrën e interpretimit të klauzolës.
Trump është kandidati kryesor aktual republikan për një revansh të mundshëm kundër Presidentit Joe Biden, një demokrat, në zgjedhjet e këtij nëntori.
Gjykatat në Minesota dhe Miçigan kanë hedhur poshtë përpjekjet për të skualifikuar zotin Trump. Raste të tjera, përfshirë në Oregon, janë në pritje.
Gjykata e Lartë e SHBA ka një shumicë konservatore – me tre gjyqtarë të emëruar nga zoti Trump kur ai ishte president.
Por ata vendosën në masë dërrmuese kundër tij në paditë e tij që sfidonin humbjen e tij ndaj zotit Biden në 2020.
Gjykata të premten ra dakord të merrte çështjen në një mënyrë të përshpejtuar, me argumente gojore të planifikuara për 8 shkurt.
Ekipi ligjor i zotit Trump do të paraqesë dokumentin e hapjes deri më 18 janar.
Grupi që argumenton për skualifikimin e Trump duhet të paraqesë argumentin e tij deri më 31 janar.
Përfshirja e gjykatës më të lartë amerikane ka bërë krahasime me zgjedhjet presidenciale të vitit 2000 midis George Bush dhe Al Gore, të cilat përfunduan me një proces gjyqësor në Gjykatën e Lartë.
Vendimi i gjykatës me shumicë konservatore për të ndaluar rinumërimin e votave në Florida i dha në thelb fitoren zotit Bush.
Profesori i Universitetit të Richmondit, Cart Tobias thotë se “rruga jashtëzakonisht e shpejtë” ishte “e parashikueshme dhe e nevojshme nga numri në rritje i rasteve që po depozitoheshin në shtete të ndryshme anembanë vendit”.
Me afrimin e shpejtë të zgjedhjeve paraprake shtetërore, ekziston një “nevojë detyruese që zyrtarët zgjedhorë në shumë shtete të përgatiten” dhe gjithashtu atyre “u duhet kohë për të planifikuar dhe ekzekutuar proceset e qetë të votimit me një njoftim të shkurtër”.
Çështjet në Gjykatën e Lartë zakonisht zgjasin nga katër deri në 12 muaj – në kontrast me disa javë që gjyqtarët kanë caktuar aktualisht.
Afati kohor bën të mundur që gjykata të nxjerrë një vendim përpara zgjedhjeve paraprake të Super Martës në mars, kur Kolorado dhe shumë shtete të tjera mbajnë zgjedhjet e tyre për të vendosur për kandidatin e secilës parti për president.
Në ditën e trazirave të Kapitolit të SHBA, mbështetësit e zotit Trump sulmuan Kongresin ndërsa ligjvënësit po vërtetonin fitoren zgjedhore të zotit Biden.
Atë ditë, presidenti i atëhershëm mbajti një tubim jashtë Shtëpisë së Bardhë, ku përsëriti pretendimet e rreme për mashtrim masiv zgjedhor, ndërsa u kërkoi protestuesve të “luftonin si ferr”, por edhe të marshonin “paqësisht” drejt Kapitolit.
Kritikët e Trump argumentojnë se ai duhet të skualifikohet jo vetëm për veprimet e tij gjatë trazirave, por për përpjekjet e tij dhe të fushatës së tij për të përmbysur rezultatin e zgjedhjeve në shtetet e lidhura me republikanët që ai humbi.
Ndërsa përpjekjet e supozuara të zotit Trump për të përmbysur rezultatin e zgjedhjeve presidenciale të vitit 2020 janë në fokus të gjyqeve në gjykatën federale dhe një gjykatë shtetërore në Gjeorgji, ai nuk është akuzuar penalisht për nxitje kryengritjeje në asnjërën rast, raporton BBC.
