Bashkimi Evropian (BE) dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës (SHBA), i bënë thirrje Beogradit që t’u përmbahet parimeve demokratike dhe standardeve ndërkombëtare të të drejtave të njeriut.
Serbia në vitin e fundit ka ndaluar hyrjen e disa aktivistëve, artistëve dhe gazetarëve të cilët janë shtetas të huaj, me arsyetimin se janë kërcënim për sigurinë.
Mes tyre ka nga ata që vijnë nga rajoni, si dhe aktivistë dhe gazetarë rusë kundër luftës. I pari kritikoi publikisht lëvizjet e autoriteteve në Serbi, i dyti politikën e Vladimir Putin, shkruan REL.
“Ne jemi të vetëdijshëm për vendimet për të ndaluar hyrjen e shtetasve të ndryshëm të huaj në Serbi bazuar në rreziqet e supozuara të sigurisë, duke përfshirë rastin e fundit të Nedim Music,” tha zëdhënësi i BE-së Peter Stano, duke shtuar se Brukseli nuk ka qasje në informacione të detajuara që ishin përdoret si bazë për ato vendime.
Ai gjithashtu thotë se edhe pse shteti ka të drejtë të kufizojë hyrjen e shtetasve të huaj në territorin e tij, në raste të justifikuara që mund të jenë të dëmshme për sigurinë e tij, “është e rëndësishme që kjo të zbatohet në përputhje me kornizën ligjore serbe, si dhe në përputhje me standardet evropiane dhe ndërkombëtare për të drejtat e njeriut”.
“Kjo nuk duhet të rezultojë në kufizimin e lirisë së shprehjes dhe të drejtën për tubim paqësor të shtetasve të huaj,” tha Stano.
Në një koment për Radion Evropa e Lirë, Departamenti Amerikan i Shtetit ka thënë se janë në dijeni për vendime të tilla nga autoritetet në Serbi.
“Duke marrë parasysh statusin e saj si një vend kandidat për anëtarësim në BE dhe një partner i çmuar në ruajtjen e paqes dhe sigurisë në të gjithë rajonin, ne i bëjmë thirrje Serbisë që të mbështesë sundimin e ligjit dhe standardet më të larta demokratike në këto dhe të gjitha veprimet e tjera të zbatimit të ligjit, ”, thuhet në Departamentin e Shtetit.
Aktori dhe shkrimtari boshnjak Fedja Shtukan është në mesin e atyre që së fundmi iu refuzua hyrja nga autoritetet serbe, sepse ai ka një “vlerësim negativ të rrezikut të sigurisë”.
Ky vlerësim është bërë nga Agjencia e Sigurisë dhe Informacionit (BIA).
Ai është ndaluar në kontrollin e pasaportave në aeroportin “Nikola Tesla” në Beograd dhe është kthyer në Sarajevë.
Shtukanit iu mohua hyrja në vend në mesin e vitit 2023, pasi mori pjesë në protestat masive civile “Serbia kundër dhunës” që u mbajtën në Beograd.
Gazetari ruso-izraelit Roman Perl ishte ndër të fundit që u kthye nga aeroporti i Beogradit më 8 qershor.
Perl është i angazhuar në projektin e përbashkët të Zërit të Amerikës dhe Radios Evropa e Lirë “Koha aktuale – Aktuelnosti”, dhe ka shkuar në Serbi për një vizitë private.
Arsyeja e anulimit të mikpritjes është “rreziku i sigurisë” që shihet nga autoritetet serbe.
Ministria e Punëve të Brendshme të Serbisë nuk i është përgjigjur pyetjes së RSE-së lidhur me zbardhjen e këtij vendimi dhe nëse ka të bëjë me shpalljen e Perl si “agjent i huaj” në Rusi.
Kjo ministri, si dhe BIA, nuk iu përgjigjën pyetjeve të RSE-së as në rastet e mëparshme të ngjashme.
Sipas Ligjit për të huajt, “një rrezik i papranueshëm i sigurisë ekziston nëse të dhënat dhe njohuritë në dispozicion tregojnë se një i huaj mbron, nxit, ndihmon, përgatit ose ndërmerr aktivitete që kërcënojnë rendin kushtetues dhe sigurinë e Serbisë”.
Si dhe nëse “kërcënohen mallrat e mbrojtura nga e drejta ndërkombëtare dhe siguria kombëtare, rajonale dhe globale me rëndësi për Serbinë dhe rendin juridik”.
Ligji për të huajt thotë se Ministria e Punëve të Brendshme merr mendimin e organit shtetëror përgjegjës për mbrojtjen e sigurisë së Serbisë për të vlerësuar nëse hyrja apo qëndrimi i një të huaji paraqet rrezik të papranueshëm të sigurisë.
