Anija kozmike e NASA-s Parker zbuloi diçka të pazakontë gjatë një fluturimi të afërt afër Venusit në korrik të vitit 2020.
Ndërsa ishte vetëm 833 kilometra mbi sipërfaqen e këtij planeti, ai regjistroi një sinjal radio me frekuencë të ulët që vinte nga atmosfera e Venusit.
Ne duhet të zhgënjejmë ata që menduan se ishte zbulimi i një sinjali radio nga një civilizim i huaj që fshihej nën retë e dendura të këtij planeti. Gjegjësisht, sonda Parker vuri re një sinjal me origjinë natyrore, por kjo nuk do të thotë se nuk është interesante. Gjegjësisht, ky zbulim konfirmoi se ciklet e yllit tonë ndikojnë në atmosferën e Venusit, transmeton Telegrafi.
Kjo është hera e parë në pothuajse tre dekada që një anije kozmike ka qenë në gjendje të lexojë matjet direkte të atmosferës së sipërme të Venusit. Të dhënat që ajo mblodhi na japin një kuptim të ri se si Venusi ndryshon për shkak të ndryshimeve ciklike në Diell.
“Unë isha jashtëzakonisht i ngazëllyer kur mora të dhëna të reja nga Venusi”, tha astronomi Glyn Collinson i Institutit të NASA-s Goddard Space Flight Institute, sipas Science Alert.
‘Planeti i ferrit’
Afërdita është një botë magjepsëse për ne tokësorët. Ai i ngjan planetit tonë për nga madhësia dhe përbërja, madje ka një atmosferë. Nga ana tjetër, është një trup helmues dhe me shkëlqim që është ndoshta plotësisht mikpritës për zhvillimin e jetës siç e njohim ne.
Agjencitë hapësinore nuk kanë dërguar shumë misione në atë planet. Nuk ka shumë kuptim të dërgosh rover sepse ata nuk mund të mbijetojnë në një sipërfaqe me temperaturë 462 gradë Celsius. Dërgimi i anijes në orbitën e Venusit është gjithashtu problematike për shkak të reve të saj tepër të dendura plot dioksid karboni dhe acid sulfurik.
Edhe pse Afërdita nuk është planeti më i afërt me Diellin, këtë pozicion e mban Mërkuri, ai është akoma më i ngroti në sistemin diellor.
Anija kozmike Parker u gjet pranë Venusit krejt rastësisht, domethënë misioni i saj nuk kishte asnjë lidhje me atë planet. Në mënyrë që të afrohemi sa më shumë me Diellin dhe të eksplorojmë misteret e yllit tonë, sonda përdori Venusin si një llastik gravitacional; domethënë e përdori gravitetin e saj për të ndryshuar shpejtësinë dhe trajektoren.
Në njërin nga ato mbikalime, instrumentet e sondës regjistruan një radio sinjal. Collinson vuri re diçka të pazakontë brenda sinjalit, por ai nuk mund ta kuptonte menjëherë se çfarë ishte.
“Kur u zgjova të nesërmen, mendova, ‘O Zot, unë e di se çfarë është kjo!’”, tha Collinson.
Një sinjal i ngjashëm u vëzhgua nga anija kozmike Galileo ndërsa kalonte nëpër jonosferat e hënave të Jupiterit; shtresat e atmosferës që kemi edhe këtu në Tokë, por edhe në Mars. Jonosfera është në të vërtetë një shtresë jonizuese në atmosferën e një planeti.
Ndikimi i cikleve diellorë
Kur shkencëtarët kuptuan se cili ishte sinjali, ata e përdorën atë për të llogaritur dendësinë e jonosferës së Venusit dhe krahasuan të dhënat me matjet e fundit direkte nga viti 1992.
Ekspertët besojnë se ky proces ka të bëjë me ciklet diellore. Çdo 11 vjet polet e Diellit ndërrojnë vendet; jugu bëhet veri, dhe veriu bëhet jug. Nuk është e qartë se çfarë i drejton këto cikle, por ne e dimë që polet ndryshojnë kur fusha magnetike e yllit tonë është më e dobët.
Matjet nga Toka treguan se jonosfera e Venusit ndryshoi në sinkron me ciklet diellore – u bë më e dendur me maksimumin diellor dhe më e rrallë me minimumin diellor. Por shkencëtarët nuk mund ta konfirmojnë këtë pa matje të drejtpërdrejta.
Kjo është arsyeja pse ky zbulim është kaq interesant. Matjet e vitit 1992 janë bërë në një kohë afër maksimumit diellor; dhe matjet e vitit 2020 afër minimumit diellor. Të dy matjet ishin në përputhje me matjet në Tokë.
Dy shpjegime kryesore
Tani për tani, nuk është plotësisht e qartë pse cikli diellor ka një efekt të tillë në jonosferën e Venusit, por ekzistojnë dy teori kryesore.
Njëra është që kufiri i sipërm i jonosferës gjatë minimumit diellor zbret në një lartësi më të ulët, e cila parandalon rrjedhën e atomeve jonizues nga dita në anën e natës, e cila nga ana tjetër rezulton në një jonosferë më të rrallë të natës. Sipas një teorie tjetër, jonosfera e Venusit gjatë minimumit diellor rrjedh më shpejt në hapësirë.
Të dhënat nga sonda Parker nuk mund të përjashtojnë asnjë nga këto mekanizma, por shkencëtarët shpresojnë që misionet dhe vëzhgimet e ardhshme mund të sqarojnë se çfarë po ndodh saktësisht këtu.
