Para 4 viteve, Vjosa Osmani u ul në karrigen më të rëndësishme shtetërore, atë të presidentes së vendit, me miratimin e 71 deputetëve të Kuvendin të Kosovës, shkruan Gazeta Enigma. Për këto katër vjet, Osmani vlerësohet se ka përfaqësuar në mënyrë dinjitoze dhe profesionale Kosovën në qarqe të ndryshme ndërkombëtare.
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, në katër vjetorin e punës së saj theksoi se kurrë më parë dyert e presidencës nuk kanë qenë më të hapura se sot.
“Asnjëherë në histori të Presidencës të pas pavarësisë, Presidenca e Republikës së Kosovës nuk i ka pasur dyert më të hapura sesa në këtë mandat”.
Ajo tha se përgjatë këtyre viteve ka punuar që emri i Kosovës “të dëgjohet edhe aty ku nuk është dëgjuar kurrë më parë”, teksa shtoi se ka “betim të përjetshëm për Kosovën”.
Por si vlerësohet kontributi i saj në skenën politike brenda dhe jashtë vendit si presidente?
Sipas njohësit të çështjeve politike, Amir Shabani, presidentja Osmani ka shfaqur angazhim dinjitoz në përfaqësimin ndërkombëtar të Kosovës.
“Vjosa Osmani u zgjodh presidente e Republikës së Kosovës në prill të vitit 2021, vit kritik i cili akoma bota sfidohej me pandeminë COVID-19, si dhe krizat e pandërprera politike në vend dhe rajon. Sa i përket qasjes së saj në politikën e jashtme, aty ku edhe më së shumti i takon presidentit të një vendi, më duhet të them se presidentja Osmani ka përfaqësuar në mënyrë dinjitoze, profesionale dhe akademike Kosovën në qarqe të ndryshme ndërkombëtare”, tha Shabani për Enigmën.
Megjithatë, ai nënvizon se mbetet si vërejtje mosangazhimi i mjaftueshëm në lobimin për njohje të reja të pavarësisë së Kosovës – një aspekt thelbësor në forcimin e subjektivitetit ndërkombëtar të vendit.
“Ajo që ndoshta mbetet si vërejtje është moslobimi i mjaftueshëm për realizimin e njohjeve të reja të pavarësisë së Kosovë, gjë që e bëri vendin paksa të has vështirësi në marrëdhëniet e mirëfillta diplomatike. Si një ndjekëse e rrugëtimit të ish-presidentit Ibrahim Rugova, presidentja Osmani po mundohet ta ri dimenzionojë politikëbërjen e njëjtë edhe në ditët e sodit, pasi që ish-presidenti Rugova u konsiderua lideri që negocioi për Kosovën në mënyrë diplomatike dhe paqësore. Ndonëse si deputete ishte më e zëshme në kuvendin e republikës, tani nga pozicioni i presidentes vërejmë se jo shpeshherë ka reagime mbi problemet dhe krizat politike që tangojnë vendin. Ajo ka para vetes edhe një vit të tërë dhe kjo periudhë kohore nuk është e paktë për të bërë më të mirën për Kosovën dhe të mbahet mend si presidente shembullore”, përfundoi Shabani për Enigmën.
Por përkundër kësaj, një analist tjetër e sheh “si ceremonial” rolin e Osmanit përgjatë këtyre viteve. “Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, gjatë mandatit të saj nuk ka arritur të mishërojë rolin kushtetues të një figure uniteti në skenën politike të brendshme” – kështu vlerëson analisti i çështjeve politike, Blerim Burjani.
Burjani thekson se në disa prej momenteve më kritike që ka kaluar vendi, Presidentja Osmani ka zgjedhur të heshtë, duke munguar aty ku kërkohej një zë qetësues dhe unifikues.
“Proceset përçarëse janë thelluar, tensionet institucionale janë shtuar dhe mungoi reagimi i saj si presidente – garantuese e funksionimit të institucioneve,” tha ai.
Ai nënvizon përkeqësimin e raporteve të Presidentes me sistemin e drejtësisë, veçanërisht përmes moslejimit të zgjedhjes së Kryeprokurorit të Shtetit, gjë që sipas tij përbën ndërhyrje serioze dhe cenim të ndarjes së pushteteve.
“Presidentja e vendit, Vjosa Osmani, gjatë mandatit të saj nuk ka arritur të luajë rolin kushtetues të një figure uniteti në skenën e brendshme politike. Në disa prej situatave më kritike që ka kaluar vendi, ajo ka zgjedhur të heshtë, duke munguar aty ku pritej një zë qetësues dhe unifikues. Proceset përçarëse janë thelluar pa një reagim të qartë nga ana e saj, ndërkohë që tensionet institucionale janë shtuar “, tha ai për Enigmën.
Sipas tij në aspektin e brendshëm, ajo është angazhuar minimalisht dhe shpesh ka vepruar vetëm në funksione protokollare, si nënshkrimi i ligjeve. “Kreativiteti dhe proaktiviteti në ushtrimin e mbi 30 kompetencave kushtetuese kanë munguar. Për katër vite, është vështirë të përmendet një veprim i saj me ndikim të dukshëm te qytetarët. Për më tepër, ajo është treguar e papërgatitur për postin e Presidentes, duke u mbështetur vetëm në ato pak fusha që i njeh mirë, ndërsa ka anashkaluar përgjegjësi të tjera kushtetuese. Kjo është veçanërisht e dukshme në fushën e mbrojtjes”, theksoi ai për Enigmën.
“Edhe pse me Kushtetutë është Komandante Supreme e Forcave të Armatosura, Osmani nuk ka luajtur ndonjë rol aktiv në forcimin e politikave të sigurisë apo në ndërtimin e aleancave të reja ndërkombëtare. Përjashtim bën vetëm një memorandum i përbashkët mes Kroacisë, Shqipërisë dhe Kosovës, i iniciuar nga Ministria e Mbrojtjes, por pa ndonjë kontribut të saj”, shtoi ai.
Sipas Burjanit, ndonëse Osmani është shquar për përkrahjen ndaj SHBA-së, ajo ka dështuar të ndërtojë një vizion strategjik në politikën e jashtme dhe nuk ka pasur ndikim të dukshëm në jetën institucionale.
“Roli i saj ka qenë më shumë ceremonial sesa kreativ dhe përfshirës,” tha Burjani, duke shtuar se vendit i nevojitet një lidership më aktiv që mishëron unitetin në praktikë, e jo vetëm në letër.
Ndër të tjera, Osmani publikoi një video ku janë përfshirë disa nga momentet e punës dhe kontributit të saj.
Osmani në këtë përmbledhje publikoi fotografi e pamje nga vizitat e saj jashtë shtetit dhe takimet me liderë botërorë që ka zhvilluar. Ajo shënoi edhe katër vjet si Komandante Supreme, duke thënë se Forcat e Sigurisë së Kosovës kanë treguar se janë “krenaria e shtetit”./GazetaEnigma
