Tri media gjermane shkruajnë për Ballkanin: “Frankfurter Algemaine” për “miqtë më të mirë të Putinit”, “Tagescaitung” për “strategjinë e dështuar” të SHBA-së dhe BE-së dhe “Berliner Zeitung” për “dominimin e Serbisë” që “duhet thyer”.
“Rusia në Evropë mund të mbështetet në tre aleatë”, shkruan Frankfurter Allgemeine Zeitung: “Në shtetin anëtar të BE-së, Hungarinë, vendin kandidat Serbinë dhe në gjysmën e Bosnjë-Hercegovinës të kontrolluar nga serbët e Bosnjës – sundimtarët janë besnikë ndaj Putinit, ndonëse me nuanca të ndryshme”.
“Milorad Dodik, presidenti i Republikës Serbe të Bosnjës, e drejtoi politikën e tij më me vendosmëri drejt Moskës”, shkruan gazeta gjermane. “Moska po përfiton nga përpjekjet e Dodikut për të transformuar Bosnjën në një konfederatë shtetesh, si një hap paraprak drejt shkëputjes së mëvonshme të pjesës së tij të vendit – sepse trazirat, si rezultat, janë të rëndësishme.”
Autori i artikullit, Mihael Martens, thekson se Dodik, të cilin ai e quan “partneri i vogël i Putinit në Banja Llukë”, kohët e fundit u përball me pengesa – Gjermania fillimisht ngriu, dhe tani pezulloi plotësisht, katër projekte infrastrukturore në RS me vlerë më shumë se njëqind milion euro, SHBA në fund të korrikut vendosën sanksione ndaj katër zyrtarëve të lartë të RS dhe javën e kaluar prokurori publik i BeH ngriti një padi kundër Dodikut.
“Aktakuza është kulmi i konfliktit mes Dodikut dhe përfaqësuesit të lartë të bashkësisë ndërkombëtare në Bosnjë dhe Hercegovinë, Kristijan Shmit (CSU)”, vlerëson autori, por gjithashtu thekson se tani “mbetet të shihet nëse prokuroria publike Zyra me seli në Sarajevë do të mund të funksionojë edhe në territorin e RS”.
“Dodik është mbështetur nga Moska, Beogradi dhe Budapesti”, shkruan gazeta gjermane. “Ministri hungarez i Punëve të Jashtme Peter Siarto po përhap mendimin se pas sulmit të Perëndimit dhe prokurorit publik ndaj Dodikit qëndron një “rrymë e paqartë liberale ndërkombëtare” d.m.th se “politikanë që me guxim mbrojnë interesat kombëtare, si Dodik dhe Putin po, dënohen”.
Breshëri antiperëndimore e masmedias në Serbi
“Presidenti serb Aleksandar Vuçiq nuk është aq haptazi pro-rus sa Dodiku”, shkruan autori. “Serbia madje mbështeti rezolutën e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së kundër pushtimit rus të Ukrainës. Nga ana tjetër, Beogradi nuk iu bashkua sanksioneve evropiane kundër Rusisë dhe e mbështet atë kudo që mundet”.
“Masmedia në vend, qofshin gazetat, televizionet apo portalet e internetit të kontrolluara nga miq personalë dhe njerëz besnikë të Vuçiqit, prej vitesh po bombardojnë popullsinë me një breshëri antiperëndimore, në të cilën Rusia dhe Kina paraqiten si miq të vërtetë të Serbisë. Kjo ka një efekt. Ndryshe nga disa vite më parë, shumica e popullsisë së Serbisë tani është kundër hyrjes së vendit të tyre në BE”.
“Në fund të fundit, kjo është e parëndësishme”, vlerëson gazeta e Frankfurtit, “sepse një hap i tillë gjithsesi nuk është planifikuar. Megjithatë, kjo ilustron ndryshimin e atmosferës që ka ndodhur në Serbi në dhjetë vitet e fundit. Sipas sondazheve, Putin është politikani i huaj më popullor në vend”.
Pasojat për aktivistët e opozitës ruse
“Pasojat e kësaj i ndjen edhe pjesa politikisht aktive e diasporës ruse në Serbi”, thekson autori i artikullit, Mihael Martens. Duke kujtuar se dhjetëra mijëra rusë emigruan në Serbi gjatë një viti e gjysmë të fundit, ai thekson se refugjatët rusë që janë politikisht aktivë, të cilët organizojnë demonstrata dhe mitingje kundër Putinit në Serbi, “po ndjejnë gjithnjë e më shumë presionin e shtetit serb”. Ata kërcënohen me ndalim hyrje ose mosrinovim të lejes së qëndrimit.
Autori veçon shembullin e disidentit rus Vladimir Kara-Murza, i cili u dënua me 25 vjet burg në Rusi në prill për “tradhti të lartë”. “Para dënimit, ai ka raportuar se shërbimi sekret serb ka përgjuar dhe spiunuar në mënyrë sistematike mbledhjen koordinuese të disidentëve rusë në maj të vitit 2021. Ministri i atëhershëm i Brendshëm i Serbisë, Aleksandar Vulin, personalisht e ka sjellë materialin në Moskë dhe ia ka dorëzuar aparati rus të sigurisë, tha Kara-Mursa. Së shpejti pasuan arrestimet në Rusi. Mirëpo, lajmëtari besnik Vulin nuk është më ministër i Brendshëm – Vuçiq e emëroi shef të shërbimit sekret”, shkruan në fund Frankfurter Allgemeine Zeitung.
“Kursi i rrezikshëm”
Situata në Ballkan trajtohet edhe nga Tageskejtung i Berlinit, autori i së cilës, Erich Ratfelder, thotë se “Bashkimi Evropian dhe SHBA duan të fitojnë mbi nacionalistët serbë me një politikë mirëkuptimi”, e cila, sipas tij, është kursi “i rrezikshme”.
Duke kujtuar se për SHBA-në dhe veçanërisht për demokratët, Marrëveshja e Paqes e Dejtonit për Bosnje-Hercegovinën e vitit 1995 përfaqëson suksesin e diplomacisë amerikane, gazeta shkruan: “Tani diplomatët amerikanë që punojnë në Ballkan po përgatiten ta hedhin kumar atë trashëgimi, me sa duket duke menduar se Serbia do të tërhiqet në kampin perëndimor të lëshimeve në Kosovë dhe Bosnje. (…) Diplomati amerikan përgjegjës për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, po i tërheq fijet, së bashku me Kristofer Hill, ambasadorin amerikan në Beograd, dhe politikanët e BE-së, Josep Borrell dhe të dërguarin special të Bashkimit Miroslav Lajçak.
“Diplomatët perëndimorë mbështesin idenë se duhet vetëm t’i kënaqësh nacionalistët për të ruajtur paqen. Ata e shpërfillin faktin se dikur më parë – pra nga viti 1991 e këndej – ka përjetuar një dështim të madh”, shkruan Tagescajtung.
Brçko – pika strategjike numër një në Ballkan
Megjithatë, autori thekson se ndaj kësaj ka rezistencë edhe në Perëndim: “Meqenëse Michael Roth, kryetar i komisionit të politikës së jashtme të Bundestagut dhe kolegu i tij në Senatin amerikan kritikuan qasjen aktuale ndaj politikës, disa parlamentarë nga të dyja anët e Atlantiku të paktën janë zgjuar. Ata kërkojnë që komuniteti ndërkombëtar të mësojë nga e kaluara. Ata bëjnë thirrje për diplomacinë e parandalimit për të parandaluar përkeqësimin e mëtejshëm të situatës së sigurisë në Kosovë dhe Bosnjë”.
Në të njëjtën kohë, gazetari gjerman thekson konkretisht se fokusi i debatit është rrethi i Brçkos, i cili e ndan RS-në në dy pjesë. “Rajoni i Brçkos është pika numër një strategjike në Ballkan. Prandaj serbët duan ta kontrollojnë Brçkon me të gjitha forcat – dhe këtë e kuptoi edhe ushtria perëndimore”.
Duke kujtuar se në atë vend u dërguan njësi të reja rë Euforit, duke përfshirë një kontingjent të vogël gjerman prej rreth 30 personash, autori nxjerr përfundimin e mëposhtëm: “Një ndryshim vërtet i rëndësishëm strategjik do të ndodhte vetëm nëse trupat e NATO-s do të vendoseshin atje”.
Megjithatë, sipas raportimeve të shtypit, Eufori do të menaxhohet nga oficerë hungarezë, gjë që, shkruan një gazetar gjerman, është “si një dhi që bëhet kopshtar”.
“Berlini nuk po lëviz. Ministrja e Jashtme, Analena Berbok, e cila dikur kundërshtonte qëndrimet nacionaliste, hesht. (…) A dëshiron vërtet Berlini t’ia besojë politikën e jashtme dhe të sigurisë së BE-së në Ballkan ekskluzivisht diplomatëve të SHBA-së, BE-së dhe Viktor Orbanit”, pyet autori Erich Ratfelder në fund në një artikull për Berlin Tagescajtung.
Strategjia ballkanike e Habsburgut
Gazeta Berliner Zeitung boton një artikull me titull: “Duhet thyer dominimi i Serbisë”. Ajo është e nënshkruar nga autori i ftuar Muamer Beçiroviq, të cilin gazeta gjermane e paraqet si një “studiues të historisë së diplomacisë dhe politikës ndërkombëtare” dhe një njeri që “në janar 2024 botoi një biografi për diplomatin dhe burrështetasin austriak të epokës post-napoleonike, Princi Klemens von Metternich”.
Nga teksti shumë i gjerë i Beçiroviqit, veçojmë: “Kur perandori austro-hungarez Franz Joseph vizitoi Bosnjën dhe Hercegovinën në vitin 1910, një vit pas aneksimit, strategjia e Ballkanit Habsburg ishte tashmë në tryezë. Nga pikëpamja demografike, Serbia ishte atëherë, si dhe tani, fuqia më e madhe në rajon, me rreth dy herë më shumë banorë se Kroacia. Për të balancuar Beogradin, Sarajeva duhej të lidhej më fort me Zagrebin austriak. Këto dy vende duhej t’i kishin dhënë fund ideve hegjemoniste serbe dhe të forconin hegjemoninë austriake në rajon. Kjo nuk ndodhi për shkak të Luftës së Parë Botërore”.
“Strategjia gjermane për Ballkanin duhet të bazohet në atë histori, sepse situata strategjike në Ballkan pothuajse nuk ka ndryshuar në më shumë se njëqind vjet”, thotë Beqiroviq. Sipas tij, “i vetmi vend që mund të vendosë rendin në Ballkan dhe të sigurojë përgjithmonë interesat e veta strategjike në rajon është Gjermania. Është partneri më i rëndësishëm tregtar i Kroacisë, Bosnjës dhe Serbisë, dhe gjeografikisht është vetëm disa qindra kilometra larg”.
“Gjermania duhet të tërheqë Evropën Lindore në anën e saj nëse dëshiron të arrijë dominimin në Evropë, dhe kjo përfshin Ballkanin”, shkruan Muamer Beçiroviq, cituar nga një gazetë nga Berlini. “Ne kemi nevojë për fuqi, fuqi gjermane, për të vendosur rregull në Ballkan. Çdo gjë tjetër është e dënuar në afat të shkurtër, të mesëm dhe afatgjatë”.
Dhe në fund të artikullit në Berliner Zeitung, Beqiroviq shtoi këtë mendim: “Nëse Berlini do të sundonte, rendi do të ishte brenda mundësive dhe paqja mund të kthehej në Ballkan, për herë të parë në historinë e tij”.
